Hoàng Kỳ (Astragalus): Tác dụng, tính an toàn và cách sử dụng

1. Hoàng kỳ (Astragalus) là gì?

Hoàng Kỳ là một trong năm mươi loại thảo mộc cơ bản trong Y học cổ truyền Trung Quốc từ hàng ngàn năm trước. Nó là một trong những thảo dược hỗ trợ hệ miễn dịch mạnh do nó có khả năng giúp cơ thể phục hồi và tăng cường khả năng chống lại các mầm bệnh bên ngoài. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy Hoàng Kỳ cho thấy nó thúc đẩy sự gia tăng sản xuất, hoạt động và chức năng của các tế bào miễn dịch (tế bào T, tế bào NK, đại thực bào và immunoglobulin). 

• Hoàng Kỳ thường được dùng kết hợp với các loại thảo mộc khác. Nó được dùng các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ cho nhiều bệnh, bao gồm: nhiễm trùng đường hô hấp trên, viêm mũi dị ứng, hen suyễn, hội chứng mệt mỏi mãn tính và bệnh thận mãn tính. 
• Nó được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau và được cho là có tác dụng tăng tuổi thọ. Nó cũng có tác dụng chống viêm và đáng chú ý là nó có lợi cho thận.
  
• Hoàng Kỳ có thể tăng cường và điều hòa hệ thống miễn dịch.
  
• Hoàng Kỳ sử dụng tại chỗ (bôi lên da) dùng để cải thiện lưu thông máu và tăng tốc độ chữa lành vết thương.

Tên gọi khác: Astralagus, Astragalus membranaceus, huangqi, Membranous Milk-vetch Root, Ogi, Huang Qi, TA-65, TAT2

Tránh nhầm với: Astaxanthin, Ashwagandha (Sâm Ấn độ).

2. Hoàng kỳ có tác dụng gì?

Nghiên cứu về Hoàng kỳ có khá nhiều, tuy nhiên ít có nghiên cứu chất lượng cao trên người về các tác dụng của Hoàng Kỳ.

Kết quả nghiên cứu hiện tại cho thấy

• Sử dụng Hoàng kỳ đã được chứng minh là làm giảm các biến chứng về chuyển hóa và thể chất của quá trình lão hóa, nhưng hiện tại không có nghiên cứu nào cho thấy sự gia tăng tuổi thọ thực sự.
• Hàm lượng flavonoid có trong Hoàng kỳ có thể là yếu tố góp phần vào tác dụng bảo vệ tim mạch. Hàm lượng polysaccharide có trong Hoàng Kỳ cũng góp phần bảo vệ tim mạch vì nó là một chất chống viêm mạnh và có thể làm giảm mức cholesterol.
• Một trong những thành phần chính của Hoàng Kỳ là astragaloside IV, đã được chiết xuất, phân lập và cấp bằng sáng chế dưới tên TA-65 và được bán trên thị trường như một chất kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên, astragaloside IV có sinh khả dụng thấp, có nghĩa là nó chỉ có thể hiện diện trong cơ thể ở nồng độ thấp. Tuy nhiên, nồng độ thấp của astragaloside IV vẫn có thể có tác dụng bảo vệ tim mạch.
• Nhiều hợp chất khác đóng góp vào hoạt động sinh học của cây Hoàng kỳ bao gồm polysaccharides (được cho là một trong những chất đóng góp chính cho hoạt động sinh học của nó), flavonoid và các hợp chất khác.
• Tác dụng liên quan đến Miễn dịch: Nghiên cứu cho thấy việc bổ sung 1,23g Hoàng Kỳ chia làm hai lần mỗi ngày trong 7 ngày được chứng minh là có tác dụng kích hoạt hệ thống miễn dịch (các tế bào miễn dịch biểu hiện CD4, CD8 và CD69 tăng số lượng sau 7 ngày bổ sung; tế bào CD4 và CD8 bao gồm tế bào T)
• Tác dụng liên quan đến Lợi tiểu: Nghiên cứu cho thấy uống 0,3g Hoàng kỳ/ kg cân nặng, 7 trong số 12 đối tượng có thấy tác dụng lợi tiểu tăng lên đáng kể trong vòng 4 giờ sau khi uống. Tuy nhiên, thành phần hoạt động không phải là Astragaloside IV.
• Tác dụng liên quan đến Viêm mũi dị ứng: Bổ sung Hoàng Kỳ sau 3 tuần đã giảm đáng kể các triệu chứng của chứng dị ứng ù tai như buồn nôn, hắt hơi và ngứa.
• Tác dụng liên quan đến hồi phục sau đội quỵ: dùng 3g Hoàng kỳ ba lần một ngày (tổng cộng 9g) sau khi khởi phát đột quỵ trong 14 ngày cho thấy khả năng phục hồi thần kinh nhanh hơn sau đột quỵ có liên quan đến Hoàng Kỳ, đặc biệt là phục hồi chức năng (chải chuốt, tự tắm) và trí nhớ.
  

3. Hoàng Kỳ có an toàn không?

• Hoàng Kỳ có thể coi là an toàn khi sử dụng bằng đường uống với liều thích hợp: lên đến 60 gam mỗi ngày trong tối đa 4 tháng. Một số tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng đường uống bao gồm: phát ban, ngứa, các triệu chứng ở mũi hoặc khó chịu ở dạ dày, tuy nhiên những tác dụng phụ này ít gặp.
  

Một số lưu ý khi sử dụng Hoàng Kỳ:

• Hoàng Kỳ có thể tương tác với các loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch (ví dụ như thuốc dùng sau ghép tạng). Do Hoàng kỳ có thể tăng cường miễn dịch nên có thể làm giảm tác dụng của các loại thuốc này.
  
• Hiện tại khoa học biết rất ít về việc sử dụng Hoàng Kỳ  trong thời kỳ mang thai hoặc khi cho con bú có an toàn hay không. Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy Hoàng Kỳ có thể gây độc cho mẹ và thai nhi. Nên tránh sử dụng.
• Một số loài Hoàng Kỳ khác (không phải loại được dùng trong các loại thực phẩm chức năng) có thể gây độc cho vật nuôi do nó có chứa hàm lượng cao swainsonine và selen.

4. Tóm lại

Việc bổ sung Hoàng Kỳ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không thực sự kéo dài tuổi thọ. Giống như resveratrol, Hoàng kỳ là một thảo dược giúp tăng thêm tuổi khỏe mạnh (health span), để bạn có cuộc sống chất lượng hơn chứ không phải là thêm cho bạn tuổi thọ (life span).