Làm chủ cuộc sống Hậu COVID 
với sự đồng hành của KHOA HỌC

"HẬU COVID - NHIỀU BÀI TOÁN CHƯA ĐƯỢC GIẢI"

Thưa các bạn! Có thể nói, những kiến thức của chúng ta về SARS-CoV-2 và đại dịch COVID-19 còn rất nghèo nàn, vì thế cho đến tận bây giờ chúng ta vẫn chưa chủ động được với đại dịch lớn nhất, kéo dài nhất và hậu quả nặng nề nhất.

Trải qua hơn 2 năm phòng chống đại dịch, mặc dù chúng ta đã cố gắng hết sức, nhưng kết quả mang lại cũng chẳng được nhiều và cuối cùng phải chọn cách “SỐNG CHUNG CÙNG COVID”.

Điều đó có nghĩa, con người và SARS-CoV-2 sẽ cùng tồn tại và cùng tiến hóa. SARS-CoV-2 vẫn đang tồn tại và đột biến để sinh ra những biến thể mới một cách ngẫu nhiên với các đặc tính có lợi hoặc có hại với con người. Chúng ta thì bắt buộc phải thích nghi trong điều kiện mới: Sống chung cùng “KẺ THÙ” một cách an toàn. Chúng ta đang tìm mọi cách để tránh được những thiệt hại do SARS-CoV-2 đã gây ra và khắc phục những hậu quả mà SARS-CoV-2 đã reo rắc cho con người, đó là HẬU COVID và HẬU VACCINE.

Hiện tại HẬU COVID và HẬU VACCINE đang là những chủ đề lớn mà mọi người trên toàn thế giới đang được quan tâm. Tất cả chúng ta đang chờ đợi những câu trả lời chuẩn xác:

HẬU COVID và HẬU VACCINE là gì và đâu là những phương thức phòng tránh và điều trị hiệu quả?

Cũng phải nói luôn rằng, tại thời điểm này chúng ta nhận được khá nhiều thông tin về vấn đề này, tuy nhiên những thông tin đó là chưa đủ, chúng ta chưa có được những bài học sáng giá, một chỉ dẫn cụ thể để khắc phục hiện trạng HẬU COVID-19. Với tư cách cá nhân, tôi xin được chia sẻ đôi điều về vấn đề này để từ đó chúng ta có một cái nhìn khách quan về Hậu COVID cũng như những cách tiếp cận thực tế hơn, hiệu quả hơn. Mong sao những người trong cuộc (mắc hội chứng Hậu COVID) được hưởng lợi nhất. Những điều mà chúng tôi chia sẻ dựa trên nền tảng kiến thức cá nhân rất hạn hẹp nên rất có thể sẽ có những sai sót, nếu điều đó có thể xảy ra, xin các quí vị bỏ qua.

CHÚNG TA CHƯA HIỂU BIẾT ĐẦY ĐỦ VỀ HẬU COVID

Đến thời điểm này, trên thế giới cũng như trong nước đã có lác đác những thông tin về Hậu COVID, trong đó có mô tả các hội chúng như khó thở, mệt mỏi, mất ngủ, lo âu, tim đập nhanh, lở loét chân tay và rất thể loại khác nữa. Nhưng phải nói ngay rằng, đây mới chỉ là những báo cáo sơ bộ của những cơ sở điều trị COVID-19. Những số liệu thu được còn rất khiêm tốn, chưa có ý nghĩa thống kê, vì thế chỉ là những số liệu tham khảo. Để có được các giá trị hàn lâm thì phải có thêm nhiều những công trình khoa học mang tầm cỡ lớn hơn nữa. Tuy vậy, những nhận xét ban đầu từ một cơ sở điều trị nào đó cũng mang những giá trị nhất định, nó có thể là những gợi ý ban đầu cho những công trình khoa học bài bản mai sau. Nhưng tuyệt nhiên không thể coi những nhận xét sơ bộ ban đầu này là một nguyên lý để rồi áp dụng một cách vội vàng trong lâm sàng.

Một vấn đề lớn chưa được làm rõ đó là NGUYÊN NHÂN gây ra hội chứng HẬU COVID và HẬU VACCINE. Một khi chưa lý giải được nguyên nhân thì khó mà có được các giải pháp thích hợp.Covid-19 hiện nay vẫn còn nhiều điều bí ẩn, thế giới còn phải tốn rất nhiều thời gian và tiền của mới có thể có thể tìm được những câu trả lời xác đáng về COVID-19 và từ đó chúng ta mới có KIM CHỈ NAM trong phòng chống COVID-19.

HẬU COVID-19 CÓ NHIỀU BÍ ẨN

Trước hết chúng ta phải xem xét cụ thể những hội chứng lạ mà chúng ta thấy được từ các bệnh nhân đã từng mắc COVID-19 có phải là do COVID-19 gây ra hay không? Và nếu thật sự là do COVID-19 thì một câu hỏi đặt ra là: 

Tại sao nó lại xuất hiện và tại sao chỉ xuất hiện ở một số người, trong khi một số khác lại không biểu hiện? 

Muốn giải đáp được câu hỏi này chúng ta phải xem xét đến mối liên hệ giữa bộ máy di truyền của mỗi cơ thể với các yếu tố gây bệnh mà cụ thể ở đây là SARS-CoV-2.

Hậu COVID liên quan đến các bệnh nền là điều hiển nhiên. Những người đã từng mắc các bệnh khác như Béo phì, Đái tháo đường, các bệnh Tim mạch, Ung thư … chắc chắn khi nhiễm COVID-19 sẽ tiến triển nhanh hơn, phức tạp hơn theo chiều hướng gây tổn hại hơn cho cơ thể. Một thực tế cho thấy COVID-19 rất thích “Béo phì" và “Đái tháo đường”, lý do tại sao cũng chưa được lý giải thật rõ ràng.

Hậu COVID còn gây ra các hiện tượng lạ như dị ứng, xơ cứng hệ thống, rối loạn tâm thần v.v.. đây là những thống kê ban đầu và việc giải thích tại sao lại như vậy thì cũng là công việc không mấy dễ dàng. Còn việc khó thở khi mà dùng các biện pháp can thiệp cũng không mấy tác dụng thì thật nan giải. Có lẽ còn nhiều, còn rất nhiều điều chúng ta cần nghiên cứu khám phá về Hậu COVID.

MẤT NGỦ HẬU COVID RẤT ĐẶC BIỆT

Người mắc hội chứng Hậu COVID-19 có thể là Mất ngủ. Nhưng sự mất ngủ này không phải chỉ là sự hư tổn thực thể mà còn liên quan tới nhiều yếu tố khác nữa. Người ta mất ngủ là do suy nghĩ về những việc đã diễn ra khi đại dịch, lúc mà họ đang chống trọi từng giây từng phút với COVID-19, khi mà ranh giới giữa cái sống và cái chết chỉ là gang tấc - những ký ức kinh hoảng đó vẫn ám ảnh người bệnh dai dẳng. COVID-19 cũng làm thiệt hại to lớn đến đời sống kinh tế của mỗi gia đình. COVID-19 đi cùng với đói nghèo là điều hiển nhiên. Vậy đã là con người thì ai mà chẳng suy nghĩ về những điều như vậy, và một khi đã chìm đắm trong suy nghĩ thì làm sao mà nhắm mắt được và có lẽ còn rất nhiều lý do khác nữa … Nếu vậy mà chúng ta chỉ cho người bệnh vài viên thuốc “an thần” mỗi đêm thì làm sao mà họ ngủ được khi mà trong họ chứa chất bao nỗi lo toan. Có lẽ loại thuốc “an thần” hiệu quả nhất là giúp họ giải quyết mọi khó khăn trong cuộc sống, xã hội. Đó là cái khác biệt giữa mất ngủ do Hậu COVID với các chứng mất ngủ khác. Muốn chữa chứng mất ngủ do Hậu COVID thì không chỉ là các thày thuốc mà còn có cả các nhà kinh tế, các nhà hoạch định chính sách xã hội... 

SAU KHI DÙNG THUỐC 5-7 NGÀY MÀ KẾT QUẢ ÂM TÍNH VỚI SARS-COV2 THÌ CHƯA THỂ XÁC ĐỊNH ĐÓ LÀ MỘT KẾT QUẢ TỐT.

Chúng ta đâu đó có thông báo việc sử dụng một loại thuốc nào đó mà sau 5-7 ngày làm Test SARS-CoV-2 là âm tính lại khẳng định đó là loại thuốc có thể sử dụng để điều trị hoặc hỗ trợ điều trị Sars-CoV2 thì thật chủ quan vì một lẽ đơn giản: Chu kỳ xâm nhập và thoát ra khỏi cơ thể người bệnh của Virus, đặc biệt là biến thể Omicron cũng chỉ trong vòng một tuần lễ. Như vậy, một cách tự nhiên cứ sau 5-7 ngày người bệnh sẽ hết Virus trong cơ thể hoặc chỉ còn với một số lượng không đáng kể mà Test kháng nguyên không thể phát hiện được. Vì thế, việc công bố các kết quả điều trị Covid phải hết sức thận trọng.

CHÚNG TA SẼ CÒN PHẢI HỨNG CHỊU NHỮNG ĐẠI DỊCH LỚN HƠN NỮA TRONG TƯƠNG LAI NẾU NHƯ CÒN CHỦ QUAN!

Đại dịch COVID-19 xảy ra trong lúc thế giới đang ở trạng thái 4.0, khi mà khoa học kỹ thuật, hệ thống internet và trí tuệ nhân tạo AI phát triển đã đóng góp một phần đáng kể trong mọi hoạt động xã hội. Vậy mà đại dịch vẫn xảy ra và chúng ta vẫn bị động trước đại dịch. Theo qui luật tự nhiên, mọi sinh vật luôn biến đổi và chắc chắn chúng ta sẽ còn gặp rất nhiều tác nhân gây bệnh có nguồn gốc từ Virus, Vi khuẩn, Nấm, và các tác nhân Lý, Hóa khác nữa… Chúng ta có cơ sở để nói lên điều này vì ngay giờ đây trong thiên nhiên cũng đã có sẵn những mầm bệnh này rồi nhưng tại sao con người vẫn chưa mắc bệnh. Đơn giản là chúng chưa tìm được các tác nhân phát tán bệnh (Vector) cụ thể ở đây là các loài vật có thể mang được các tác nhân gây bệnh đó đến con người. Chúng ta cũng nên nhớ rằng, đến giờ phút này chúng ta cũng chưa biết rõ SARS-CoV-2 lan truyền bệnh sang người bằng vật trung gian nào. Vì thế, ngăn chặn các vật thể trung gian là hết sức quan trọng. Nếu chủ động ngăn chặn được được các vector gây bệnh thì chúng ta sẽ dễ dàng phòng chống được dịch bệnh. Việc nghiên cứu các vật trung gian truyền bệnh là rất cần thiết, tất cả các quốc gia đều phải tham gia một cách tích cực thì mới có hiệu quả.

NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU PHẢI LÀ NHÀ KHOA HỌC UYÊN BÁC

Muốn phòng chống bệnh tốt, người đứng đầu ngành Y tế phải là nhà khoa học uyên bác, sở dĩ như vậy vì muốn đề ra bất cứ chiến lược nào cũng cần một nền tảng khoa học vững chắc. Chỉ khi nào am hiểu vấn đề chắc chắn thì mới đề ra được các chiến lược phù hợp và chuẩn xác. Với tư cách là Tổng tư lệnh, kết hợp giữa kiến thức sẵn có của chính mình cùng các chuyên gia (Cố vấn) trong các lĩnh vực sẽ đưa ra được các chính sách hữu hiệu cho một đất nước.

HẬU COVID KHÔNG PHẢI LÀ ĐƯỜNG CỤT KHÔNG LỐI THOÁT

Mặc dù Hậu COVID-19 là phức tạp nhưng chắc chắn chúng ta sẽ mở toang cánh cửa bí mật của chúng để rồi có những phương thức tiếp cận chuẩn xác và hiệu quả. Muốn làm được điều này, cả thế giới phải chung tay. COVID-19 chỉ có thể được đẩy lùi khi cả thế giới khống chế được đại dịch.

Đây là vài lời chia sẻ từ sự suy tư của mình, chúng tôi chỉ có một mong mỏi duy nhất là người dân được hưởng những gì có lợi nhất cho họ, vì thế bất kỳ ai cũng phải có trách nhiệm với sự nghiệp bảo vệ sức khỏe nói chung và dập tắt dịch bệnh nói riêng. Chúng ta tin rằng chúng ta sẽ chiến thắng đại dịch và những hệ quả của đại dịch cũng được đẩy lùi.